keyboard_tab Cyber Resilience Act 2023/2841 NL

1.   Elke entiteit van de Unie neemt onverwijld en in elk geval uiterlijk op 8 september 2025, onder het toezicht van haar hoogste managementniveau, passende en evenredige technische, operationele en organisatorische maatregelen voor het beheer van de binnen het kader geïdentificeerde cyberbeveiligingsrisico’s, en voor het voorkomen of tot een minimum beperken van de gevolgen van incidenten. Rekening houdend met de stand van de techniek en, in voorkomend geval, de relevante Europese en internationale normen waarborgen die maatregelen een beveiligingsniveau van netwerk- en informatiesystemen in de gehele ICT-omgeving dat in verhouding staat tot de cyberbeveiligingsrisico’s die zich voordoen. Bij het beoordelen van de evenredigheid van die maatregelen wordt terdege rekening gehouden met de mate waarin de entiteit van de Unie aan cyberbeveiligingsrisico’s is blootgesteld, de omvang van de entiteit van de Unie en de kans dat zich incidenten voordoen en de ernst ervan, met inbegrip van de maatschappelijke, economische en interinstitutionele gevolgen daarvan.

2.   Bij de uitvoering van de maatregelen voor het beheer van cyberbeveiligingsrisico’s behandelen de entiteiten van de Unie ten minste de volgende gebieden:

a)	cyberbeveiligingsbeleid, met inbegrip van de maatregelen die nodig zijn om de in artikel 6 en lid 3 van dit artikel bedoelde doelstellingen en prioriteiten te verwezenlijken;

b)	beleid inzake cyberbeveiligingsrisicoanalyse en beveiliging van informatiesystemen;

c)	beleidsdoelstellingen met betrekking tot het gebruik van cloudcomputingdiensten;

d)	in voorkomend geval een cyberbeveiligingsaudit, die een beoordeling van het cyberbeveiligingsrisico, de kwetsbaarheid en de cyberdreiging kan omvatten, en penetratietests die regelmatig door een betrouwbare particuliere aanbieder worden uitgevoerd;

e)	de uitvoering van aanbevelingen die voortvloeien uit de in punt d) bedoelde cyberbeveiligingsaudits door middel van cyberbeveiligings- en beleidsupdates;

f)	de organisatie van cyberbeveiliging, inclusief de vaststelling van rollen en verantwoordelijkheden;

g)	activabeheer, inclusief een inventaris van ICT-activa en ICT-netwerkarchitectuur;

h)	beveiliging van personele middelen en toegangscontrole;

i)	operationele beveiliging;

j)	communicatiebeveiliging;

k)	aankoop, ontwikkeling en onderhoud van systemen, met inbegrip van beleid inzake de respons op en bekendmaking van kwetsbaarheden;

l)	indien mogelijk, beleid inzake de transparantie van de broncode;

m)	beveiliging van de toeleveringsketen, met inbegrip van beveiligingsgerelateerde aspecten van de betrekkingen tussen elke entiteit van de Unie en haar rechtstreekse leveranciers of dienstverleners;

n)	incidentenbehandeling en samenwerking met CERT-EU, zoals continue monitoring en registratie van de beveiliging;

o)	bedrijfscontinuïteitsbeheer, zoals back-upbeheer en noodvoorzieningenplannen, en crisisbeheer, en

p)	bevordering en ontwikkeling van programma’s betreffende onderwijs, vaardigheden, bewustmaking, oefeningen en opleiding op het gebied van cyberbeveiliging.

Voor de toepassing van de eerste alinea, punt m), houden entiteiten van de Unie rekening met de specifieke kwetsbaarheden van elke rechtstreekse leverancier en dienstverlener, en met de algehele kwaliteit van de producten en cyberbeveiligingspraktijken van hun leveranciers en dienstverleners, veilige ontwikkelingsprocessen inbegrepen.

3.   Entiteiten van de Unie nemen ten minste de volgende specifieke maatregelen voor het beheer van cyberbeveiligingsrisico’s:

a)	technische regelingen om telewerken mogelijk te maken en te ondersteunen;

b)	concrete stappen in de richting van zero trust-beginselen;

c)	het gebruik van multifactorauthenticatie als norm in alle netwerk- en informatiesystemen;

d)	het gebruik van cryptografie en versleuteling, en met name eind-tot-eindversleuteling, alsook beveiligde digitale ondertekening;

e)	waar passend, beveiligde spraak-, beeld- en tekstcommunicatie, en beveiligde noodcommunicatiesystemen binnen de entiteit van de Unie;

f)	proactieve maatregelen voor het opsporen en verwijderen van malware en spyware;

g)	de totstandbrenging van een veilige toeleveringsketen voor software, door middel van criteria voor de ontwikkeling en evaluatie van veilige software;

h)

de opstelling en vaststelling van opleidingsprogramma’s op het gebied van cyberbeveiliging die in verhouding staan tot de voorgeschreven taken en verwachte capaciteiten, voor het hoogste managementniveau en voor de personeelsleden van de entiteit van de Unie die belast zijn met het waarborgen van de effectieve uitvoering van deze verordening;

i)	de regelmatige opleiding van personeelsleden op het gebied van cyberbeveiliging;

j)	in voorkomend geval de deelname aan risicoanalyses van de interconnectiviteit tussen de entiteiten van de Unie;

k)

betere aanbestedingsregels om een hoog gezamenlijk niveau van cyberbeveiliging te bevorderen door: i) contractuele belemmeringen weg te nemen die informatie-uitwisseling tussen ICT-dienstverleners over incidenten, kwetsbaarheden en cyberdreigingen met CERT-EU beperken; ii) contractueel te bepalen dat incidenten, kwetsbaarheden en cyberdreigingen moeten worden gemeld, en dat er mechanismen voor een passende respons en passend toezicht op incidenten voorhanden moeten zijn.

1.   CERT-EU ondersteunt de uitvoering van deze verordening door middel van:

a)	oproepen tot actie, die dringende beveiligingsmaatregelen omvatten die de entiteiten van de Unie binnen een bepaalde termijn met klem wordt aangeraden te nemen;

b)	voorstellen aan de IICB voor richtsnoeren die gericht zijn tot alle of een deel van de entiteiten van de Unie;

c)	voorstellen aan de IICB voor aanbevelingen die gericht zijn tot individuele entiteiten van de Unie.

Met betrekking tot de eerste alinea, punt a), stelt de betrokken entiteit van de Unie CERT-EU onverwijld na ontvangst van de oproep tot actie in kennis van de wijze waarop de dringende beveiligingsmaatregelen zijn toegepast.

2.   Richtsnoeren en aanbevelingen kunnen het volgende omvatten:

a)

gemeenschappelijke methoden en een model voor de beoordeling van de maturiteit van de entiteiten van de Unie op het gebied van cyberbeveiliging, met inbegrip van de bijbehorende schalen of kernprestatie-indicatoren, die als referentie dienen ter ondersteuning van de voortdurende verbetering van de cyberbeveiliging in alle entiteiten van de Unie en die de prioritering van cyberbeveiligingsdomeinen en -maatregelen vergemakkelijken, rekening houdend met de positie van de entiteiten ten opzichte van cyberbeveiliging;

b)	de regelingen voor of verbetering van het beheer van cyberbeveiligingsrisico’s en de maatregelen voor het beheer van cyberbeveiligingsrisico’s;

c)	de regelingen voor maturiteitsbeoordelingen van de cyberbeveiliging en cyberbeveiligingsplannen;

d)	indien van toepassing, het gebruik van algemene technologie, architectuur, open bronnen en de bijbehorende beste praktijken, met het oog op interoperabiliteit en gemeenschappelijke normen, met inbegrip van een gecoördineerde aanpak betreffende de beveiliging van de toeleveringsketen;

e)	in voorkomend geval, informatie om het gebruik van instrumenten voor gemeenschappelijke aanbestedingen voor de aankoop van relevante cyberbeveiligingsdiensten en -producten van derde leveranciers te vergemakkelijken;

f)	regelingen voor informatie-uitwisseling op grond van artikel 20.

1.   De Commissie benoemt met goedkeuring door een tweederdemeerderheid van de leden van de IICB het hoofd van CERT-EU. De IICB wordt geraadpleegd in alle stadia van de benoemingsprocedure, in het bijzonder bij het opstellen van vacatureberichten, de beoordeling van de sollicitaties en de benoeming van de selectiecomités voor de functie. De selectieprocedure, met inbegrip van de definitieve shortlist van kandidaten waaruit het hoofd van CERT-EU zal worden benoemd, zorgt voor een eerlijke vertegenwoordiging van elk gender, rekening houdend met de ingediende sollicitaties.

2.   Het hoofd van CERT-EU is verantwoordelijk voor het goed functioneren van CERT-EU en handelt binnen de grenzen van zijn of haar rol, onder de leiding van de IICB. Het hoofd van CERT-EU brengt regelmatig verslag uit aan de voorzitter van de IICB en dient desgevraagd ad-hocverslagen in bij de IICB.

3.   Het hoofd van CERT-EU verleent de bevoegde gedelegeerd ordonnateur bijstand bij het opstellen van het overeenkomstig artikel 74, lid 9, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (9) opgestelde jaarlijks activiteitenverslag, dat financiële en beheersinformatie, inclusief de resultaten van controles, bevat, en brengt regelmatig verslag uit aan de bevoegde gedelegeerd ordonnateur over de uitvoering van maatregelen waarvoor aan het hoofd van CERT-EU bevoegdheden zijn gesubdelegeerd.

4.   Het hoofd van CERT-EU stelt jaarlijks een financiële planning op van de administratieve ontvangsten en uitgaven voor de activiteiten van CERT-EU, een voorgesteld jaarlijks werkprogramma, een voorgestelde dienstencatalogus voor CERT-EU, voorgestelde herzieningen van de dienstencatalogus, voorgestelde regelingen voor dienstenniveauovereenkomsten en voorgestelde kernprestatie-indicatoren voor CERT-EU, die overeenkomstig artikel 11 door de IICB moeten worden goedgekeurd. Bij de herziening van de lijst van diensten in de dienstencatalogus van CERT-EU houdt het hoofd van CERT-EU rekening met de aan CERT-EU toegewezen middelen.

5.   Het hoofd van CERT-EU brengt ten minste eenmaal per jaar verslag uit aan de IICB en de voorzitter ervan over de activiteiten en de prestaties van CERT-EU gedurende de referentieperiode, onder meer met betrekking tot de uitvoering van de begroting, gesloten dienstenniveauovereenkomsten en schriftelijke overeenkomsten, de samenwerking met tegenhangers en partners, en de dienstreizen van personeel, met inbegrip van de in artikel 11 bedoelde verslagen. Die verslagen bevatten een werkprogramma voor de volgende periode, de financiële planning van ontvangsten en uitgaven, met inbegrip van personeel, geplande actualiseringen van de dienstencatalogus van CERT-EU en een beoordeling van het verwachte effect dat dergelijke actualiseringen kunnen hebben op het gebied van financiële en personele middelen.

1.   CERT-EU wordt geïntegreerd in de administratieve structuur van een directoraat-generaal van de Commissie zodat het kan profiteren van de ondersteunende structuren van de Commissie op het gebied van administratie, financieel beheer en boekhouding, met behoud van zijn status als autonome interinstitutionele dienstverlener voor alle entiteiten van de Unie. De Commissie stelt de IICB in kennis van de administratieve vestiging van CERT-EU en van eventuele wijzigingen daarvan. De Commissie evalueert de administratieve regelingen met betrekking tot CERT-EU regelmatig en in elk geval vóór de vaststelling van een meerjarig financieel kader op grond van artikel 312 VWEU, zodat passende actie kan worden ondernomen. De evaluatie omvat de mogelijkheid om CERT-EU als bureau van de Unie aan te duiden.

2.   Voor de toepassing van de administratieve en financiële procedures handelt het hoofd van CERT-EU onder het gezag van de Commissie en onder toezicht van de IICB.

3.   De taken en activiteiten van CERT-EU, inclusief de diensten die CERT-EU op grond van artikel 13, leden 3, 4, 5 en 7, en artikel 14, lid 1, verleent aan de uit de rubriek Europees openbaar bestuur van het meerjarige financiële kader gefinancierde entiteiten van de Unie, worden uit een afzonderlijke begrotingslijn van de begroting van de Commissie gefinancierd. De voor CERT-EU gereserveerde posten worden gespecificeerd in een voetnoot bij de personeelsformatie van de Commissie.

4.   Andere dan de in lid 3 van dit artikel bedoelde entiteiten van de Unie leveren een jaarlijkse financiële bijdrage aan CERT-EU ter dekking van de door CERT-EU op grond van dat lid verleende diensten. De bijdragen worden gebaseerd op richtsnoeren van de IICB en in dienstenniveauovereenkomsten tussen elke entiteit van de Unie en CERT-EU bepaald. De bijdragen vertegenwoordigen een billijk en evenredig deel van de totale kosten van de verleende diensten. Deze worden als interne bestemmingsontvangsten in de zin van artikel 21, lid 3, punt c), van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 via de in lid 3 van dit artikel bedoelde afzonderlijke begrotingslijn ontvangen.

5.   De kosten van de in artikel 13, lid 6, bedoelde diensten worden verhaald op de entiteiten van de Unie die de diensten van CERT-EU ontvangen. De ontvangsten worden bestemd voor de begrotingsonderdelen die de kosten dragen.

1.   CERT-EU kan met andere tegenhangers in de Unie samenwerken dan de in artikel 17 bedoelde tegenhangers die onderworpen zijn aan cyberbeveiligingsvereisten van de Unie, met inbegrip van bedrijfstakspecifieke tegenhangers, inzake instrumenten en methoden, zoals technieken, tactiek, procedures en beste praktijken, en cyberdreigingen en kwetsbaarheden. Voor iedere samenwerking met dergelijke tegenhangers verzoekt CERT-EU per geval vooraf om de goedkeuring van de IICB. Wanneer CERT-EU met dergelijke tegenhangers een samenwerking aangaat, informeert het de in artikel 17, lid 1, bedoelde tegenhangers in de lidstaat waar de instantie is gevestigd. Waar dit toepasselijk en gepast is, worden die samenwerking en de voorwaarden daarvan, onder meer met betrekking tot cyberbeveiliging, gegevensbescherming en informatieverwerking, vastgelegd in specifieke geheimhoudingsregelingen zoals overeenkomsten of administratieve regelingen. Voor de geheimhoudingsregelingen is geen voorafgaande goedkeuring van de IICB nodig, maar de voorzitter van de IICB wordt ervan op de hoogte gebracht. Indien het dringend noodzakelijk is om informatie over cyberbeveiliging uit te wisselen in het belang van entiteiten van de Unie of een andere partij, kan CERT-EU dit doen met een entiteit waarvan de specifieke bevoegdheid, capaciteit en deskundigheid aantoonbaar vereist zijn om bijstand te verlenen bij een dergelijke dringende noodzaak, ook al heeft CERT-EU geen geheimhoudingsregeling met die entiteit. In dergelijke gevallen brengt CERT-EU de voorzitter van de IICB onmiddellijk op de hoogte en brengt het verslag uit aan de IICB door middel van regelmatige verslagen of vergaderingen.

2.   CERT-EU kan samenwerken met partners, zoals commerciële entiteiten, met inbegrip van bedrijfstakspecifieke entiteiten, internationale organisaties en nationale entiteiten van buiten de Unie of individuele deskundigen, om informatie te verzamelen over algemene en specifieke cyberdreigingen, bijna-incidenten, kwetsbaarheden en mogelijke tegenmaatregelen. Voor verdere samenwerking met deze partners verzoekt CERT-EU per geval vooraf om de goedkeuring van de IICB.

3.   CERT-EU kan, met toestemming van de door een incident getroffen entiteit van de Unie en op voorwaarde dat er met de betrokken tegenhanger of partner een geheimhoudingsregeling of -overeenkomst is gesloten, informatie over het specifieke incident verstrekken aan de in de leden 1 en 2 bedoelde tegenhangers of partners, louter om hen te helpen bij hun analyse.