(1) Προκειμένου να διευκολυνθεί η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί η ευρύτερη διάδοση στα κράτη μέλη των ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων τα οποία προέρχονται από άλλα κράτη μέλη προς όφελος των χρηστών σε ολόκληρη την Ένωση, μέσω της διευκόλυνσης της αδειοδότησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων επί έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας που περιέχονται σε μεταδόσεις ορισμένων ειδών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων. Τα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα αποτελούν σημαντικά μέσα για την προώθηση της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας αλλά και της κοινωνικής συνοχής, καθώς και για την ενίσχυση της πρόσβασης στην πληροφορία.
- = -
(3) Οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί μεταδίδουν καθημερινά πολλές ώρες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων. Τα προγράμματα αυτά ενσωματώνουν ποικίλο περιεχόμενο, όπως οπτικοακουστικά, μουσικά, λογοτεχνικά ή εικαστικά έργα, τα οποία προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή από συγγενικά δικαιώματα ή και από τα δύο σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης. Αυτό οδηγεί σε μία πολύπλοκη διαδικασία εκκαθάρισης δικαιωμάτων από πλήθος δικαιούχων και για διάφορες κατηγορίες έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας. Συχνά, εμφανίζεται η ανάγκη εκκαθάρισης δικαιωμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα, ιδίως όταν πρόκειται για την προετοιμασία προγραμμάτων ειδησεογραφίας ή επικαιρότητας. Για να είναι σε θέση οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί να καθιστούν διαθέσιμες τις επιγραμμικές υπηρεσίες τους σε διασυνοριακό επίπεδο, χρειάζεται να διαθέτουν τα απαιτούμενα δικαιώματα επί έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας για όλες τις σχετικές επικράτειες, γεγονός που αυξάνει την πολυπλοκότητα εκκαθάρισης των δικαιωμάτων.
- = -
(4) Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης προσφέρουν κατά κανόνα πολλαπλά προγράμματα τα οποία περιλαμβάνουν πλήθος έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας ενώ πρέπει να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες άδειες σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα, επωμιζόμενοι, έτσι, ένα σημαντικό βάρος σε σχέση με την εκκαθάριση δικαιωμάτων. Οι συγγραφείς, οι παραγωγοί και άλλοι δικαιούχοι διατρέχουν, επίσης, τον κίνδυνο της χρήσης των έργων τους και άλλων αντικειμένων προστασίας χωρίς άδεια ή καταβολή κατάλληλης αμοιβής. Αυτή η αμοιβή για την αναμετάδοση των έργων τους και άλλων αντικειμένων προστασίας είναι σημαντική προκειμένου να διασφαλιστεί η προσφορά ποικίλου περιεχομένου, η οποία είναι και προς το συμφέρον των καταναλωτών.
- = -
(5) Τα δικαιώματα επί των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας εναρμονίζονται, μεταξύ άλλων, μέσω της οδηγίας 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3) και της οδηγίας 2006/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), οι οποίες παρέχουν υψηλό επίπεδο προστασίας στους δικαιούχους.
- = -
(9) Προκειμένου να διευκολυνθεί η εκκαθάριση δικαιωμάτων για την παροχή επιγραμμικών υπηρεσιών σε διασυνοριακό επίπεδο, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί η θέσπιση της αρχής της χώρας προέλευσης για την άσκηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων που αφορούν πράξεις που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της παροχής, της πρόσβασης σε ή της χρήσης παρεπόμενης επιγραμμικής υπηρεσίας. Αυτή η αρχή θα πρέπει να καλύπτει την εκκαθάριση όλων των δικαιωμάτων που είναι αναγκαία για τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό ώστε να είναι σε θέση να παρουσιάσει ή να καταστήσει προσιτά στο κοινό τα προγράμματά του κατά την παροχή παρεπόμενων επιγραμμικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της εκκαθάρισης τυχόν δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων επί των έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας που χρησιμοποιούνται στα προγράμματα, για παράδειγμα των δικαιωμάτων επί φωνογραφημάτων ή εκτελέσεων. Η αρχή της χώρας προέλευσης θα πρέπει να εφαρμόζεται αποκλειστικά στη σχέση μεταξύ των δικαιούχων, ή οντοτήτων που εκπροσωπούν δικαιούχους, όπως οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, και των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, και μόνον για τον σκοπό της παροχής, της πρόσβασης ή της χρήσης μιας παρεπόμενης επιγραμμικής υπηρεσίας. Η αρχή της χώρας προέλευσης δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται σε οποιαδήποτε μεταγενέστερη παρουσίαση στο κοινό ή διάθεση έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας στο κοινό, με ενσύρματα ή ασύρματα μέσα, κατά τέτοιο τρόπο ώστε το κοινό να μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτά σε τόπο και χρόνο που επιλέγει ο καθένας ατομικά, ή σε οποιαδήποτε μεταγενέστερη αναπαραγωγή έργων ή άλλων προστατευόμενων αντικειμένων τα οποία περιέχονται στην παρεπόμενη_επιγραμμική_υπηρεσία.
- = -
(14) Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης μπορούν να χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνολογίες όταν προβαίνουν στην ταυτόχρονη αναμετάδοση, χωρίς αλλοιώσεις και περικοπές, με σκοπό τη λήψη αυτής από το κοινό, της αρχικής μετάδοσης από άλλο κράτος μέλος τηλεοπτικών ή ραδιοφωνικών προγραμμάτων. Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης μπορούν να λαμβάνουν τα σήματα-φορείς προγραμμάτων από ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς, οι οποίοι διαβιβάζουν οι ίδιοι τα εν λόγω σήματα στο κοινό, με διάφορους τρόπους, για παράδειγμα, με τη συλλογή των σημάτων που μεταδίδονται από τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς ή με τη λήψη των σημάτων απευθείας από τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς μέσω της τεχνικής διαδικασίας της απευθείας_διαβίβασης. Οι υπηρεσίες τέτοιων φορέων μπορούν να παρέχονται μέσω δορυφορικών, επίγειων ψηφιακών, κινητών ή κλειστού κυκλώματος δικτύων βάσει πρωτοκόλλων διαδικτύου και άλλων παρόμοιων δικτύων, ή μέσω υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο όπως αυτές προσδιορίστηκαν στον κανονισμό (ΕΕ) 2015/2120 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6). Ως εκ τούτου, οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης που χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες αυτές για τις αναμεταδόσεις τους θα πρέπει να καλύπτονται από την παρούσα οδηγία και να επωφελούνται από τον μηχανισμό που εισάγει την υποχρεωτική συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ύπαρξη επαρκών εγγυήσεων κατά της μη επιτρεπόμενης χρήσης έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας, ζήτημα το οποίο υπέχει ιδιαίτερης σημασίας στην περίπτωση των υπηρεσιών επί πληρωμή, οι υπηρεσίες αναμετάδοσης που παρέχονται μέσω υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας μόνο στην περίπτωση κατά την οποία οι εν λόγω υπηρεσίες αναμετάδοσης παρέχονται σε περιβάλλον όπου μόνο οι εξουσιοδοτημένοι χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση στις αναμεταδόσεις και το παρεχόμενο επίπεδο ασφάλειας του περιεχομένου μπορεί να συγκριθεί με το επίπεδο ασφάλειας για το περιεχόμενο που μεταδίδεται μέσω διαχειριζόμενων δικτύων, όπως τα καλωδιακά δίκτυα ή τα δίκτυα κλειστού κυκλώματος βάσει πρωτοκόλλων διαδικτύου, στα οποία το περιεχόμενο που αναμεταδίδεται είναι κρυπτογραφημένο. Οι προϋποθέσεις αυτές θα πρέπει να είναι εφικτές και ενδεδειγμένες.
- = -
(15) Για την αναμετάδοση των αρχικών μεταδόσεων τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων, οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης πρέπει να λαμβάνουν άδεια από τους δικαιούχους του αποκλειστικού δικαιώματος παρουσίασης στο κοινό έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας. Προκειμένου να παρέχεται ασφάλεια δικαίου στους φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης και να υπερνικηθούν οι διαφορές στις εθνικές νομοθεσίες αναφορικά με τις εν λόγω υπηρεσίες αναμετάδοσης, θα πρέπει να εφαρμοστούν κανόνες παρόμοιοι με τους ισχύοντες για την καλωδιακή αναμετάδοση κατά τα οριζόμενα στην οδηγία 93/83/ΕΟΚ. Οι κανόνες της οδηγίας αυτής περιλαμβάνουν την υποχρέωση άσκησης του δικαιώματος παροχής άδειας ή άρνησης της παροχής άδειας σε φορέα εκμετάλλευσης υπηρεσίας αναμετάδοσης μέσω οργανισμού συλλογικής διαχείρισης. Με βάση τους κανόνες αυτούς, το δικαίωμα χορήγησης ή άρνησης παροχής άδειας καθαυτό παραμένει ακέραιο, και μόνον ο τρόπος άσκησης του δικαιώματος αυτού ρυθμίζεται σε ορισμένο βαθμό. Οι δικαιούχοι πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλη αμοιβή για την αναμετάδοση των έργων τους και άλλων αντικειμένωνπροστασίας. Κατά τον καθορισμό εύλογων όρων αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένου του τέλους αδειοδότησης, για αναμετάδοση σύμφωνα με την οδηγία 2014/26/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), η οικονομική αξία της χρήσης των δικαιωμάτων στο εμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της αξίας που αποδίδεται στα μέσα αναμετάδοσης, θα πρέπει να λαμβάνεται, μεταξύ άλλων, υπόψη. Τούτο θα πρέπει να ισχύει με την επιφύλαξη της συλλογικής άσκησης του δικαιώματος ως προς την καταβολή ενιαίας εύλογης αμοιβής των ερμηνευτών και των παραγωγών φωνογραφημάτων για την παρουσίαση στο κοινό εμπορικών φωνογραφημάτων σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/115/ΕΚ, και την οδηγία 2014/26/ΕΕ ιδίως τις διατάξεις τους που αφορούν τα δικαιώματα των δικαιούχων σε σχέση με την επιλογή οργανισμού συλλογικής διαχείρισης.
- = -
(17) Τα δικαιώματα που κατέχουν οι ίδιοι οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί σε σχέση με τις εκπομπές τους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων επί του περιεχομένου προγραμμάτων, δεν θα πρέπει να υπόκεινται στην υποχρεωτική συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων που ισχύει για τις αναμεταδόσεις. Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης και οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί διατηρούν γενικά σταθερές εμπορικές σχέσεις και, επομένως, η ταυτότητα των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών είναι γνωστή στους φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης. Κατά συνέπεια, η εκκαθάριση δικαιωμάτων με τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς είναι συγκριτικά απλή γι' αυτούς τους φορείς εκμετάλλευσης. Ως εκ τούτου, οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης δεν επωμίζονται το ίδιο βάρος προκειμένου να αποκτήσουν τις απαραίτητες άδειες από τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς σε σχέση με αυτό που αντιμετωπίζουν όταν επιδιώκουν να λάβουν άδειες από τους δικαιούχους δικαιωμάτων επί των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας που περιλαμβάνονται στα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα που αναμεταδίδουν. Επομένως, δεν συντρέχει ανάγκη απλούστευσης της διαδικασίας αδειοδότησης αναφορικά με τα δικαιώματα που κατέχουν οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι όταν οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί και οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης διεξάγουν διαπραγματεύσεις, αυτοί θα πρέπει να διαπραγματεύονται με καλή πίστη για την αδειοδότηση των δικαιωμάτων για τις αναμεταδόσεις που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία. Η οδηγία 2014/26/ΕΕ προβλέπει παρόμοιους κανόνες που εφαρμόζονται στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης.
- = -
(20) Προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου και να διατηρηθεί το υψηλό επίπεδο προστασίας των δικαιούχων, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ότι όταν ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί μεταδίδουν τα σήματα-φορείς προγραμμάτων μέσω απευθείας_διαβίβασης μόνο σε διανομείς σημάτων χωρίς να μεταδίδουν απευθείας τα προγράμματά τους στο κοινό, και οι διανομείς σήματος αποστέλλουν αυτά τα σήματα-φορείς προγραμμάτων στους χρήστες τους ώστε να τους επιτρέπουν να παρακολουθούν ή να ακούν τα προγράμματα, θεωρείται ότι λαμβάνει χώρα μόνο μία ενιαία πράξη παρουσίασης στο κοινό στην οποία τόσο οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί όσο και οι διανομείς σήματος συμμετέχουν με τις αντίστοιχες συνεισφορές τους. Ως εκ τούτου, οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί και οι διανομείς σημάτων θα πρέπει να λαμβάνουν άδεια από τους δικαιούχους των δικαιωμάτων για την ειδική συνεισφορά τους στην ενιαία πράξη παρουσίασης στο κοινό. Η συμμετοχή ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού και διανομέα σήματος στην εν λόγω ενιαία πράξη παρουσίασης στο κοινό δεν θα πρέπει να συνεπάγεται την εις ολόκληρον ευθύνη του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού και του διανομέα σημάτων για την πράξη παρουσίασης στο κοινό. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παραμένουν ελεύθερα να θεσπίζουν σε εθνικό επίπεδο τις ρυθμίσεις βάσει των οποίων θα λαμβάνεται η άδεια για μια τέτοια ενιαία πράξη παρουσίασης στο κοινό, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών αμοιβών που πρέπει να καταβάλλονται στους δικαιούχους των οικείων δικαιωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη την αντίστοιχη εκμετάλλευση των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό και τον διανομέα σήματος που σχετίζονται με την ενιαία πράξη παρουσίασης στο κοινό. Οι διανομείς σήματος αντιμετωπίζουν, κατά τρόπο παρόμοιο με αυτόν των φορέων εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης, σημαντική επιβάρυνση για την εκκαθάριση δικαιωμάτων, με εξαίρεση τα δικαιώματα που κατέχουν οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να προβλέπουν ότι οι διανομείς σήματος επωφελούνται από τον μηχανισμό υποχρεωτικής συλλογικής διαχείρισης των δικαιωμάτων για τις μεταδόσεις τους με τον ίδιο τρόπο και στην ίδια έκταση με τους φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών αναμετάδοσης για τις αναμεταδόσεις που καλύπτονται από την οδηγία 93/83/ΕΟΚ και την παρούσα οδηγία. Όταν οι διανομείς σήματος παρέχουν στους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς μόνον «τεχνικά μέσα», κατά την έννοια της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να εξασφαλίσουν ή να βελτιώσουν τη λήψη της ραδιοτηλεοπτικής εκπομπής, οι διανομείς σήματος δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι συμμετέχουν σε πράξη παρουσίασης στο κοινό.
- = -
(22) Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων και η ακριβής κατανομή των εσόδων που εισπράττονται στο πλαίσιο του μηχανισμού υποχρεωτικής συλλογικής διαχείρισης που εισάγεται με την παρούσα οδηγία, είναι σημαντικό οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης να διατηρούν κατάλληλα αρχεία μελών, αδειών, καθώς και της χρήσης των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις διαφάνειας που ορίζονται στην οδηγία 2014/26/ΕΕ.
- = -
(23) Για να αποτραπεί η καταστρατήγηση της εφαρμογής της αρχής της χώρας προέλευσης μέσω της επέκτασης της διάρκειας των υφιστάμενων συμφωνιών που αφορούν στην άσκηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων τα οποία σχετίζονται με την παροχή παρεπόμενης επιγραμμικής υπηρεσίας, καθώς και στην πρόσβαση σε ή τη χρήση αυτής της υπηρεσίας, είναι αναγκαία η εφαρμογή της αρχής της χώρας προέλευσης και στις υφιστάμενες συμφωνίες, με την πρόβλεψη, ωστόσο, μίας μεταβατικής περιόδου. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, η αρχή δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται σε αυτές τις υφιστάμενες συμφωνίες, παρέχοντας, κατ' αυτόν τον τρόπο χρόνο για την προσαρμογή τους, όπου αυτό είναι αναγκαίο, σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Είναι, επίσης, αναγκαίο να προβλεφθεί μεταβατική περίοδος προκειμένου να επιτραπεί στους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς, τους διανομείς σήματος και τους δικαιούχους να προσαρμοστούν στους νέους κανόνες σχετικά με την εκμετάλλευση των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας μέσω της απευθείας_διαβίβασης που προβλέπεται στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας για τη μετάδοση προγραμμάτων μέσω απευθείας_διαβίβασης.
- = -